środa, 28 listopada 2012

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia




Ustawą z 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 13, poz. 98), która weszła w życie z dniem 6 lutego 2005 r., został powołany do życia nowy środek prawny w postaci
Dział VIII. (348) SKARGA O STWIERDZENIE NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM PRAWOMOCNEGO ORZECZENIA
Art. 4241. (349) § 1. Można żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
§ 2. W wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, można także żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.
Komentarz:
W ustawie nowelizacyjnej z dnia 22 grudnia 2004 r. zaniechano umieszczenia przepisu intertemporalnego, który dawałby wyraźną odpowiedź na pytanie, czy instytucję skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia stosuje się także do orzeczeń sądowych wydanych przed wejściem jej w życie. Jeżeli bowiem chodzi o normy międzyczasowe, to dotyczą one innych zagadnień procesowych (art. 3 i 4 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r.). Brak jasnego uregulowania, z którego wynikałoby stosowanie z mocą wsteczną lub bezpośrednie działanie instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, nie przesądzał sam przez się o niedopuszczalności stosowania jej do orzeczeń wcześniejszych, gdyż odmienny wniosek mógł wynikać z celu tej instytucji lub z innych względów. Zagadnienie to było przedmiotem uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2005 r., III BZP 1/05 (OSNC 2006, nr 5, poz. 78; OSNP 2006, nr 9-10, poz. 140 oraz OSP 2006, nr 12, poz. 133), której nadano moc zasady prawnej. Uchwała ta wraz z uzasadnieniem wyjaśniła szereg wątpliwości w tym zakresie, a znajdowały one wyraz tak w doktrynie, jak i w orzecznictwie. W odniesieniu do zasadniczego zagadnienia prawnego Sąd Najwyższy orzekł w tej uchwale, że "skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4241 k.p.c.) przysługuje od orzeczeń, które stały się prawomocne od dnia 1 września 2004 r.". Oznacza to, że skarga ta co do orzeczenia sądowego, które uprawomocniło się przed tą datą, jest niedopuszczalna i podlega - na podstawie 424§ 1 - odrzuceniu 

Należy jednak podkreślić, że do zdarzeń i stanów prawnych powstałych przed dniem 1 września 2004 r. stosuje się dotychczasowe przepisy Kodeksu cywilnego, dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej za bezprawne wykonywanie władzy publicznej (zob. Z. Banaszczyk (w:) System prawa prywatnego. Prawo zobowiązań - część ogólna, t. 6, red. A. Olejniczak, Warszawa 2009, s. 825).


 wyrok Trybunału Konstytucyjnego rozszerzył radykalnie zakres przedmiotowy hipotezy komentowanego artykułu, stąd też w obecnym stanie prawnym użyte w nazwie omawianej skargi określenie "orzeczenie" obejmuje nie tylko wyroki, nakazy zapłaty, postanowienia co do istoty quot;sans-serifsprawy wydane w postępowaniu nieprocesowym oraz postanowienia natury procesowej kończące postępowanie w sprawie, a więc postanowienia, które po uprawomocnieniu się trwale zamykają drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty w danej instancji (zob. wyjaśnienie tego zagadnienia w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów SN z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/2000, OSNC 2001, nr 2, poz. 22), jak np. postanowienie o odrzuceniu pozwu lub o umorzeniu postępowania, lecz także postanowienia kończące postępowania wpadkowe, incydentalne np. dotyczące kosztów postępowania, zabezpieczenia powództwa, w przedmiocie wykładni lub sprostowania wyroku, w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu lub stwierdzenia prawomocności orzeczenia, dotyczące nadania, uchylenia lub zawieszenia rygoru natychmiastowej wykonalności, w przedmiocie uznania i stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody zawartej przed tym sądem. Por. G. Bieniek (w:) Komentarz do Kodeksu cywilnego..., t. 1, s. 407.

W uzasadnieniu powołanej w tezie 2 uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 21 października 2005 r., III BZP 1/05, Sąd ten trafnie podkreślił złożony charakter skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Z jednej strony bowiem jest to środek prawny służący kwestionowaniu orzeczenia (jego zgodności z prawem) i w tym jest ona podobna do środków zaskarżenia. W istocie skarga ta służy jednak, co Sąd Najwyższy mocno zaakcentował, wyłącznie przesądzeniu jednej z przesłanek deliktowej odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, a jej wniesienie nie może spowodować żadnych zmian w zaskarżonym orzeczeniu, ani jego uchylenia, poza wyjątkiem przewidzianym w art. 42411 § 3. Ta cecha odróżnia skargę od środków zaskarżenia
Wątpliwości co do możliwości udziału Skarbu Państwa w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia zostały rozwiane uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2005 r., III BZP 2/05, której została nadana moc zasady prawnej (OSNC 2006, nr 3, poz. 41; OSNP 2006, nr 7-8, poz. 106). W uchwale tej Sąd Najwyższy zajął stanowisko, że Skarb Państwa nie jest stroną w tym postępowaniu.


Wobec zaistniałej rozbieżności poglądów co do stosowania art. 424§ 2, należy zwrócić uwagę na orzecznictwo Sądu Najwyższego. Przykładowo można tu wskazać postanowienie z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/2006 (OSNC 2006, nr 6, poz. 113), w którym Sąd Najwyższy wyjaśnił, że za wypadek wyjątkowy, o którym mowa w art. 424§ 2 k.p.c., można uznać - przykładowo - nieskorzystanie przez stronę z przysługującego jej środka zaskarżenia z powodu ciężkiej choroby, katastrofy, klęski żywiołowej lub błędnej informacji udzielonej przez pracownika sądu.

Należy podkreślić, że obowiązku skorzystania z przysługującej stronie środka prawnego, np. ze skargi kasacyjnej, nie wyłącza jej subiektywne przekonanie, iż środek ten nie odniósłby zamierzonego skutku (postanowienie SN z dnia 21 lutego 2007 r., I CNP 5/07, niepubl.).


wyrok Sądu Najwyższego, stwierdzający taką niezgodność jest koniecznym elementem do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego.
wypowiedzi Sądu Najwyższego poświecone zagadnieniu związku przyczynowego. I tak, np. w postanowieniu z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 18/2005 (OSNC 2006, nr 7-8, poz. 139) Sąd Najwyższy uznał, że postanowienie sądu drugiej instancji, którym oddalono zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania, może być przedmiotem skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia tylko wówczas, gdy szkoda została wyrządzona przez wydanie tego orzeczenia, a nie przez wydanie orzeczenia objętego skargą o wznowienie postępowania. W tych samych okolicznościach procesowych, z tym że w innej sprawie, Sąd Najwyższy wyraźnie wykluczył możliwość bezpośredniości szkody w związku z zaskarżonym orzeczeniem. W powołanym już postanowieniu z dnia 27 lipca 2007 r., I BU 6/07 (OSNP 2008, nr 17-18, poz. 271) Sąd ten uznał mianowicie, że postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na postanowienie odrzucające skargę o wznowienie postępowania jest orzeczeniem, które bezpośrednio nie pozbawia ubezpieczonego żadnych świadczeń, dlatego też szkoda polegająca na ich ewentualnej utracie nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z tym postanowieniem. Podobne stanowisko dostrzegalne jest w postanowieniu z dnia 5 kwietnia 2007 r., BP 58/06 (OSNP 2008, nr 11-12, poz. 167), skoro Sąd Najwyższy przyjął, że postanowienie odrzucające skargę o wznowienie postępowania bezpośrednio nie wyrządza szkody, którą można powiązać z merytorycznym rozstrzygnięciem o oddaleniu powództwa

Z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że normalności związku przyczynowego między zaskarżonym orzeczeniem a ewentualną szkodą skarżącego nie można się dopatrzyć w razie objęcia skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem nawet oczywiście wadliwego postanowienia o odrzuceniu apelacji. Według Sądu Najwyższego, w normalnym bowiem porządku rzeczy ewentualna szkoda nie może być spowodowana wydaniem takiego postanowienia, lecz co najwyżej wydaniem wadliwego orzeczenia co do istoty sprawy, a zatem orzeczenia kwestionowanego odrzuconą apelacją (tak Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 25 maja 2007 r., I CNP 17/07,Lex nr 286765 i w postanowieniu z dnia 31 maja 2007 r., III CNP 29/07, Lex nr 347351).

w judykaturze Sądu Najwyższego, opierającej się w szerokim zakresie na dorobku doktryny i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, przyjmuje się jednolicie, że orzeczeniem niezgodnym z prawem - w rozumieniu art. 4241 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 4171 § 2 k.c. - jest orzeczenie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa (tak np. Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 31 marca 2006 r., IV CNP 25/05, OSNC 2007, nr 1, poz. 17 i z dnia 7 lipca 2006 r., I CNP 33/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 35. Zob. też krytyczną glosę do tych wyroków Ł. Kozłowskiego, PS 2008, nr 7-8, s. 184 i n.). 

Interesującą syntezę przedstawionych argumentów i poglądów dostrzec można w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z 6 marca 2008 r., I CNP 116/07 (Lex nr 484707), w którym wyjaśniono, że orzeczenie niezgodne z prawem - w rozumieniu art. 4241 k.p.c. w zw. z art. 4171 § 2 k.c. - to orzeczenie, które jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami i z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej. 

Sąd Najwyższy powołał się też na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w którym również dobitnie podkreśla się, że szczególne funkcje wypełniane w państwie przez sądy oraz zasada pewności prawa powodują, że państwo może ponieść odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną orzeczeniem sądowym tylko wtedy, gdy sąd naruszył prawo w sposób oczywisty, w przypadku bowiem wykonywania władzy dyskrecjonalnej niezbędny jest pewien margines błędu, którego popełnienie nie może rodzić odpowiedzialności odszkodowawczej państwa (orzeczenie z dnia 30 września 2003 r. w sprawie C-224/01, Gerhard Kobler v. Austria).


Niezgodność z prawem rodząca odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa musi zatem mieć charakter kwalifikowany, elementarny i oczywisty, tylko bowiem w takim przypadku orzeczeniu sądu można przypisać cechy bezprawności. Tak rozumiane pojęcie bezprawności, uwzględniające podmiotowy, subiektywny element orzekania, zbliża się do pojęcia winy, jaką można przypisać sędziemu formułującemu kwestionowane orzeczenie, polegającej na rażącym i oczywistym naruszeniu prawa (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 21 marca 2006 r., V CNP 68/05, niepubl., oraz w wyrokach: z dnia 31 marca 2006 r., IV CNP 25/05, niepubl., z dnia 17 maja 2006 r., I CNP 14/06, niepubl. i z dnia 7 lutego 2007 r., III CNP 53/06, niepubl.).



Art. 4241a. (350) § 1. Od wyroków sądu drugiej instancji, od których wniesiono skargę kasacyjną, oraz od orzeczeń Sądu Najwyższego skarga nie przysługuje.

§ 2. Orzeczenie Sądu Najwyższego wydane na skutek wniesienia skargi kasacyjnej traktuje się jak orzeczenie wydane w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi.

Art. 4241b(351) W wypadku prawomocnych orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem w postępowaniu ze skargi, chyba że strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych.
Art. 4242(352) W wypadkach określonych w art. 4241 skargę może wnieść także Prokurator Generalny, jeżeli niezgodność wyroku z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich - jeżeli niezgodność wyroku z prawem wynika z naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, albo Rzecznik Praw Dziecka - jeżeli niezgodność wyroku z prawem wynika z naruszenia praw dziecka.
Pod pojęciem strony, o której mowa w art. 4241 (zob. też art. 4243), należy rozumieć również spadkobiercę strony postępowania, w którym zapadło zaskarżone orzeczenie. Tak właśnie Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 26 października 2005 r., III BZP 1/05, mającej moc zasady prawnej, a o której była mowa w uwadze 2 do art. 4241 

Art. 4243(353) Od tego samego wyroku strona może wnieść tylko jedną skargę.
Zgodnie jednak z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, która została odrzucona, nie stoi na przeszkodzie ponownemu wniesieniu skargi od tego orzeczenia przez tę samą stronę (tak np. w postanowieniu SN z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 22/05, OSNC 2006, nr 6, poz. 111). Przepis należy więc interpretować w ten sposób, że chodzi o wniesienie skargi skutecznej z procesowego punktu widzenia. 

Art. 4244(354) Skargę można oprzeć na podstawie naruszeń prawa materialnego lub przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność wyroku z prawem, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda. Podstawą skargi nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.

Art. 4245. § 1. (355) Skarga powinna zawierać:

  1)  oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości lub w części,

  2)  przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie,

  3)  wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,

  4)  uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga dotyczy,

  5)  wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono, stosując art. 4241 § 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi,

  6)  wniosek o stwierdzenie niezgodności wyroku z prawem.

§ 2. Ponadto skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego. Do skargi - oprócz jej odpisów dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom - dołącza się dwa odpisy przeznaczone do akt Sądu Najwyższego.


Art. 4246. § 1. (356) Skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się.

§ 2. W razie stwierdzenia niezachowania warunków formalnych określonych w art. 4245 § 2, przewodniczący wzywa o poprawienie lub uzupełnienie skargi.

§ 3. (357) Skargę nieopłaconą, skargę wniesioną z naruszeniem art. 871 § 1 oraz skargę, której braków strona nie usunęła w terminie, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.
W konsekwencji, uwzględniając jego funkcję materialnoprawną, a także prekluzyjność, Sąd Najwyższy uznał, że nie podlega on przywróceniu na podstawie art. 168 i n. Za kwalifikowaniem tego terminu jako także terminu materialnoprawnego zawitego (prekluzyjnego) opowiadają się zarówno przedstawiciele doktryny prawa cywilnego materialnego (np. Z. Banaszczyk (w:) System prawa prywatnego..., t. 6, red. A. Olejniczak, s. 832; M. Safjan, Odpowiedzialność odszkodowawcza..., s. 71), jak i procesowego (J. Gudowski, Węzłowe problemy..., s. 18 i n.; tenże (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 2, red. T. Ereciński, s. 330; H. Pietrzkowski, Skarga o stwierdzenie niezgodności...., s. 6; M.P. Wójcik (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., red. A. Jakubecki, s. 599).


Art. 4247(358) Po doręczeniu skargi stronie przeciwnej, a gdy skargę wniósł Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka - obydwu stronom, sąd przedstawia niezwłocznie akta sprawy Sądowi Najwyższemu.

Art. 4248. § 1. Sąd Najwyższy odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd niższej instancji, skargę wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 4245 § 1, jak również skargę z innych przyczyn niedopuszczalną.

§ 2. (359) Skarga podlega także odrzuceniu, jeżeli zmiana zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych była lub jest możliwa albo jeżeli nie zachodzi wyjątek, o którym mowa w art. 4241 § 2.

Art. 4249. Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania, jeżeli jest oczywiście bezzasadna.


Art. 42410. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw. Skarga podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że ważne względy przemawiają za wyznaczeniem rozprawy.


Art. 42411. (360) § 1. Sąd Najwyższy oddala skargę w razie braku podstawy do stwierdzenia, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem.

§ 2. Uwzględniając skargę, Sąd Najwyższy stwierdza, że wyrok jest w zaskarżonym zakresie niezgodny z prawem.

§ 3. Jeżeli w chwili orzekania sprawa ze względu na osobę nie podlegała orzecznictwu sądów polskich albo w sprawie droga sądowa była niedopuszczalna, Sąd Najwyższy - stwierdzając niezgodność wyroku z prawem - uchyla zaskarżony wyrok oraz wyrok sądu pierwszej instancji i odrzuca pozew albo umarza postępowanie.

Art. 42412. W wypadkach nieuregulowanych przepisami niniejszego działu do postępowania wywołanego wniesieniem skargi stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej.



Łódź, dnia 28 czerwca 2009 r. 

Do 
Sądu Najwyższego 
Izba Cywilna 
w Warszawie 
za pośrednictwem 
Sądu Okręgowego 
Wydział Gospodarczy 
w Łodzi 

Powód: Jan Stasiak, przedsiębiorca, zam. w Łodzi, ul. Krucza 20 m. 5, reprez. przez adwokata Jerzego Kowalika, Kancelaria Prawnicza „Lex” w Łodzi, ul. Szara 2. 

Pozwany: Roman Twardowski, przedsiębiorca, zam. w Łodzi, ul. Zielona 4 m. 2, reprez. przez adwokata Kazimierza Dobrego, Kancelaria Adwokacka w Łodzi, ul. Wesoła 3. 

Wartość przedmiotu zaskarżenia: 50000 zł 

SKARGA 
o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 7 maja 2009 r., sygn. akt III Ca 987/2009, doręczonego powodowi w dniu 20 maja 2009 r. 

W imieniu powoda, którego pełnomocnictwo załączam: 
1) zaskarżam powyższy wyrok w całości; 
2) opieram skargę na podstawie naruszenia prawa materialnego - art. 390 § 1 k.c. na skutek błędnej wykładni i art. 58 § 1 k.c. na skutek jego zastosowania; 
3) wskazuję art. 390 § 1 i art. 58 § 1 k.c. jako przepisy prawa, z którymi zaskarżony wyrok jest niezgodny; 
4) uprawdopodabniając wyrządzenie szkody, spowodowanej przez wydanie zaskarżonego wyroku, zgłaszam następujące dowody: 
a) fakturę zakupu przez powoda urządzeń do produkcji plastikowych kubków; 
b) zeznania świadków Jerzego Krama, zam. w Łodzi, ul. Wiejska 2 m. 4 oraz Jana Potockiego, zam. w Łodzi, ul. Pawia 4 m. 3 na okoliczność, że powód podejmował bezskuteczne próby sprzedaży urządzeń do produkcji kubków, oraz zeznania świadka Stefana Kubiaka, zam. w Łodzi, ul. Kacza 6 m. 8 na okoliczność, że pozwany sprzedał sporną maszynę przed terminem zawarcia przyrzeczonej umowy; 
c) wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi, sygn. akt III Ca 987/2009; 
5) wskazuję, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe; brak jest ustawowej podstawy do złożenia skargi o wznowienie postępowania, ponadto zaskarżony wyrok nie podlega zaskarżeniu skargą kasacyjną; nie może też w trybie powództwa przeciwegzekucyjnego zostać pozbawiony wykonalności; 
6) wnoszę o stwierdzenie, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z art. 390 § 1 i art. 58 § 1 k.c. oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. 

Uzasadnienie 

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi wyrokiem z 7 marca 2009 r. w sprawie sygn. akt I C 534/2009 oddalił powództwo o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 40000 zł z odsetkami tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną powodowi wskutek uchylenia się przez pozwanego od zawarcia przyrzeczonej umowy. Wniesioną od tego orzeczenia apelację Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił (sygn. akt III Ca 987/2009). Oba orzekające Sądy, dokonując wykładni art. 390 § 1 k.c., uznały, że przesłanką żądania naprawienia szkody na podstawie art. 390 § 1 k.c. jest zachowanie formy notarialnej umowy przedwstępnej zawartej przez strony w dniu 15 listopada 2008 r. w zwykłej formie pisemnej, na podstawie której pozwany zobowiązał się do sprzedania powodowi w terminie do 31 grudnia 2008 r. maszyny do produkcji kubków plastikowych. Powód wykazał, że licząc na zawarcie przyrzeczonej umowy zakupił urządzenia niezbędne do produkcji kubków za cenę 40000 zł. Urządzenia te bez maszyny, którą pozwany miał sprzedać powodowi, są bezwartościowe i mimo podejmowanych prób powodowi nie udało się ich sprzedać. W umowie przedwstępnej pozwany zobowiązał się, że w razie uchylenia się od zawarcia przyrzeczonej umowy „poniesie koszty zakupionych przez Jana Stasiaka urządzeń niezbędnych do uruchomienia produkcji kubków”. Pomimo niebudzącej żadnych wątpliwości treści umowy, wykazania, że pozwany uchylił się od zawarcia przyrzeczonej umowy, a także wykazania, iż powód wskutek uchylenia się przez pozwanego od zawarcia przyrzeczonej umowy poniósł szkodę, Sąd Okręgowy - na skutek rażąco błędnej wykładni art. 390 § 1 k.c. - odmówił zasądzenia należnego odszkodowania, a także bezpodstawnie stwierdził, że umowa przedwstępna jest nieważna. Z żadnego przepisu prawa nie wynika, że umowa przedwstępna sprzedaży ruchomości powinna zostać zawarta pod rygorem nieważności w formie notarialnej, również z art. 390 § 1 k.c. nie wynika, iż przesłanką żądania naprawienia szkody na podstawie art. 390 § 1 k.c. jest zachowanie formy notarialnej umowy przedwstępnej sprzedaży ruchomości. 

Zaskarżonym wyrokiem, który jest niezgodny z art. 390 § 1 i art. 58 § 1 k.c., powodowi została wyrządzona szkoda, skoro wskutek rażącego naruszenia obu przepisów przez oba orzekające Sądy został pozbawiony przysługującego mu odszkodowania. 
Szkodę uprawdopodabniają powołane dowody, a także dowody zawarte w aktach sprawy sygn. akt III Ca 987/2009. Z dowodu z przesłuchania pozwanego, przeprowadzonego w tamtej sprawie wynika, że maszyna będąca przedmiotem sprzedaży w umowie przedwstępnej została sprzedana przez pozwanego osobie trzeciej przed nadejściem terminu zawarcia przyrzeczonej umowy. Powód więc nie mógł skutecznie dochodzić na podstawie art. 390 § 2 k.c. jej zawarcia. 
Zaskarżony niniejszą skargą wyrok nie podlega wzruszeniu w drodze innych środków prawnych. Brak jest ustawowej podstawy do złożenia skargi o wznowienie postępowania z powodu nieważności postępowania (art. 401 k.p.c.) lub z powodów restytucyjnych wznowienia (art. 403 k.p.c.), ani też do wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego opozycyjnego (art. 840 k.p.c.), a ponadto wyrok ten nie podlega zaskarżeniu skargą kasacyjną, zważywszy na wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie gospodarczej poniżej 75000 zł (art. 3982 § 1 k.p.c.). 

W świetle przytoczonych okoliczności oraz wskazanych dowodów skarga spełnia wymagania określone w art. 4245 § 1 i 2 k.p.c., a ponadto jest zasadna. Wnoszę zatem, aby Sąd Najwyższy - na podstawie art. 42411 § 2 k.p.c. - stwierdził, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z art. 390 § 1 i art. 58 § 1 k.c. 

Jerzy Kowalik 
(adwokat) 

Załączniki: 
1) pełnomocnictwo, 
2) odpis skargi dla pozwanego, 
3) dwa odpisy skargi przeznaczone do akt Sądu Najwyższego, 
4) dwa odpisy faktury zakupu przez powoda urządzeń do produkcji plastikowych kubków, 
5) odpis wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, sygn. akt III Ca 987/2009, 
6) dowód uiszczenia opłaty sądowej. 


źródło
Henryk Dolecki (red.), Tadeusz Wiśniewski (red.), Józef Iwulski, Grzegorz Jędrejek, Iwona Koper, Grzegorz Misiurek, Piotr Pogonowski, Dariusz Zawistowski stan prawny 1 stycznia 2010 r.
czynności pełnomocnika Henryk Pietrzkowski 2010

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz